Przeskocz do treści

O nas

W 2023 r. Jubileusz 95 – lecia Oddziału Morskiego PTK – PTTK w Gdyni

Początków ruchu turystycznego w Gdyni należy szukać pod koniec XIX wieku, kiedy była ona jeszcze małą wioską. Chociaż od 1870 roku miała połączenie z Sopotem i Gdańskiem oraz ze Słupskiem i Koszalinem, to jednak ruch ten był znikomy. Wówczas przybywali tu tylko letnicy, który wynajmowali kwatery u miejscowych rybaków. Wśród letników było niemało Polaków, nie tylko z zaboru pruskiego, ale także rosyjskiego i austriackiego, zwłaszcza po roku 1904, kiedy to Gdynia otrzymała status kąpieliska morskiego. Modną miejscowością letniskową Gdynia staje się po wyzwoleniu Pomorza w 1920 roku, szczególnie zaś po uchwaleniu ustawy przez Sejm o budowie portu w 1922 roku. Niewątpliwie przyczynił się do tego także „ Wiatr od morza „ Stefana Żeromskiego, przewodniki Bernarda Chrzanowskiego i Mieczysława Orłowicza a również artykuły prasowe Antoniego Chołoniewskiego, Adolfa Nowaczyńskiego, Kornela Makuszyńskiego, Marii Dąbrowskiej i innych. W czerwcu 1923 r., z inicjatywy Stefana Żeromskiego, wójta Jana Radtkego i Antoniego Abrahama w Gdyni zorganizowano po raz pierwszy obchody Święta Morza, na które zjechało tysiące turystów z całej Polski.

W maju każdego roku do Gdyni przybywali niezliczone grupy turystów i letników, w tym dużo młodzieży szkolnej aby zobaczyć polskie „okno” na świat. Nienotowany dotychczas napływ turystów niejako wymusił powołanie 3 maja 1928 roku a więc po dwóch latach od uzyskania przez Gdynię praw miejskich Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, którego celem była koordynacja ruchu turystycznego i zapewnienie jego obsługi oraz promocja Gdyni. Jego pierwszym prezesem został inż. Wacław Głogowski a w skład Zarządu weszli między innymi Agnieszka Grublówna – wiceprezes, Henryk Wawrzyniak, dyrektor Orbisu – sekretarz, Janina Tuszyńska – skarbnik, Franciszek Grzegorzewski, właściciel hotelu”Kaszubski Dwór” - członek zarządu oraz Jan Radtke,burmistrz Gdyni jako sekretarz po ustąpieniu Wawrzyniaka. Przewodniczącym Komisji Rewizyjnej wybrano księdza Klemensa Przewoskiego.

W lipcu 1928 roku przyjęto nazwę : Polskie Towarzystwo Krajoznawcze Oddział Morski w Gdyni. Już od samego początku działał on prężnie i z rozmachem, zwłaszcza w zakresie turystyki przyjazdowej. W 1930 roku prezesem Oddziału wybrano dr Teofila Zegarskiego, dyrektora Gimnazjum w Orłowie. On to zorganizował pierwszy kurs przewodnicki dla swoich uczniów. W 1931 Rada Główna PTK zreorganizowała Oddział Morski przy współudziale nowo powstałego Gdyńskiego Związku Propagandy Turystycznej, przekształconego w 1932 roku w Gdyński Związek Popierania Turystyki. Z inicjatywy Komisariatu Rządu uzgodnione zostały zasady współpracy obu organizacji. Oddział porozumiał się także z Prezydium Zarządu Głównego Ligi Morskiej i Kolonialnej w sprawie budowy schroniska turystycznego w Gdyni.Niewątpliwie dynamiczny rozwój Gdyni był sprzyjający czynnikiem dla wzrostu znaczenia miejscowego Oddziału PTK, który miał ścisłe kontakty z Referatem Turystycznym Komisariatu Rządu i ze Związkiem Towarzystw w Gdyni. Ściśle współpracował z biurami podróży i Związkiem Harcerstwa Polskiego, przy organizacji zlotów i obozów szkoleniowych dla harcerzy. Zintensyfikowanie jego działalności nastąpiło w 1933 roku, kiedy to Oddział otrzymał własny lokal przy ul. 10 Lutego 39, wówczas liczba jego członków wzrosła do 300 osób.

Oddział organizuje liczne wycieczki, zwłaszcza do Prus Wschodnich oraz uruchamia przy dworcu kolejowym schronisko i punkt Informacji Turystycznej.

Od 1934 roku prezesem Oddziału został Bolesław Polkowski, kierownik Biura Statystycznego Komisariatu Rządu. Pełnił on swoją funkcję aż do wybuchu II wojny światowej. Zajął się on głównie szkoleniem przewodników turystycznych i inwentaryzacją krajoznawczą. Uporządkowano m.in. Skarbiec Klasztorny w Żukowie i zbierano materiały do mapy krajoznawczej regionu nadmorskiego. Wojna przerwała działalność organizacyjną Oddziału do wyzwolenia w 1945 roku. Pierwsze lata powojenne były niezwykle trudne dla Towarzystwa, zaginął cały majątek. Pomimo reaktywowania Oddziału PTK w Gdyni w 1946 roku , działalność jego była nieznaczna. Dopiero w 1953 roku, kiedy prezesem został Władysław Nowaczek a Oddział otrzymał lokal przy ul. Świętojańskiej 83, działalność turystyczna stała się bardzo prężna.Oddział organizował rajdy, także ogólnopolskie.

Od 1955 roku oddziały PTTK Gdańska, Sopotu i Gdyni powołały Oddział „ Trójmiasto „ale już od 1958 roku działacze gdyńscy powołali samodzielny Pododdział.
Sprzyjał temu fakt otrzymania od miasta dużego lokalu przy ul. 3 Maja 27,
W 1962 roku Oddział Morski w Gdyni usamodzielnił się a prezesem został Tadeusz Kostiuk. W rok póżniej 4 koła wojskowe odłączają się i tworzą Oddział PTTK Marynarki Wojennej a w 1973 roku odłącza się Oddział Zakładowy Stoczni Gdynia.

W okresie przed II wojną światową prezesami Oddziału Morskiego PTK byli:
- 1928 – 1930 Wacław Głogowski
- 1930 – 1934 Teofil Zegarski
- 1934 – 1939 Bolesław Polkowski
Oddział reaktywowano w XI .1946 r., a prezesem był nadal do 1953 r. Bolesław Polkowski.

Od 1950 r. po połączeniu PTK i PTT powstało PTTK.
Kolejnymi prezesami Oddziału byli :
- 1953 – 1958 Władysław Nowaczek
- 1958 – 1960 Andrzej Jędrusik
- 1960 - 1961 Antoni Słoniewski
- 1961 – 1967 Tadeusz Kostiuk
- 1967 – 1972 Janusz Hamerliński
- 1972 – 1974 Adam Majewski
- 1974 – 1975 Jan Mielczarski
- 1975 – 1979 Marian Socha
- 1979 – 1989 Franciszek Czerski
- 1989 – 1992 Danuta Paluszek
- 1992 – 2006 Ryszard Józef Wrzosek
- 2006 – 2006 Kazimierz Pęcherzewski
- 2007 – 2013 Kazimierz Lasocki
- 2013 – 2015 Jacek Wolan
- 2016 – 2018 Barbara Sobek
- 2018 - 2019 Piotr Paradowski
- 2019 - 2021 Mariusz Szkudlarz
- 2022 - obecnie Paweł Wysocki

 

W 1991 roku Oddział Morski PTTK w Gdyni uzyskuje osobowość prawną. W każdą sobotę lub niedzielę kluby OM PTTK zapraszają na wycieczki każdego chętnego turystę. Kluby organizują wycieczki piesze, krajoznawcze i przyrodnicze, okolicznościowe oraz specjalistyczne n.p. narciarskie, kolarskie, motorowe, eksploracyjne itp.

Z cyklicznych imprez oddziałowych na uwagę zasługują przede wszystkim:
- Noworoczne Zlot Rodzinny
- Turystyczne Ferie Zimowe z OM PTTK
- Rajd majowy”Brzegiem morza”
- Zloty Krajoznawcze im. prof. Kazimierz Demela
- Jesienne Złazy Pamięci
- Rajdy Młodzieżowe im. dr Mieczysława Orłowicza, Antoniego Abrahama i Karola Olgierda Borhardta

Kluby i Oddział prowadzą kroniki, w których dokumentowane są dokonania turystyczne. Informacje o gdyńskich imprezach ukazują się w prasie lokalnej, miejscowym „ Ratuszu” i w telegazecie a także w witrynie Oddziału. Nasza kadra PTTK to wolontariusze z wyboru, nawet przewodnicy i piloci udzielają się społecznie n.p. przy oprowadzaniu wycieczek szkolnych po Trójmieście, szlakach turystycznych TPK itp. Lokal przy ul. 3 Maja 27 uzyskaliśmy od miasta w 1959 r., kiedy to powołano Klub Turysty PTTK im. dra Mieczysława Orłowicza. W 2000 r. odremontowano siedzibę Oddziału, zmniejszoną na rzecz miasta z 229 do 69 m2 powierzchni. W listopadzie 2015 r. Prezydent Miasta Gdyni przekazał siedzibę Oddziały dla Biura Radców Prawnych. W dawnym lokalu odbywały się spotkania klubowe i imprezy oddziałowe. Większe imprezy organizowano w lokalu Gdyńskiego Centrum Organizacji Pozarządowych ( dawny Klub PTTK ).W Klubie Turysty PTTK organizowano prelekcje tematyczne, wystawy kolekcjonerskie i fotograficzne. Odbywały się też konkursy fotograficzne i plastyczne z okazji urodzin Gdyni. Obecnie korzystamy z tego samego lokalu GCOP jako jedna z organizacji pozarządowych.

Brak własnego lokalu stwarza poważne kłopoty w organizacji imprez ogólnodostępnych, terenowych i klubowych.

W ostatnich latach od 2000 r. Oddział zorganizował wiele sejmików krajoznawczych i sesji przyrodniczych , poświęconych Gdyni i Oddziałowi a także rajdów,złazów i wycieczek związanych z jubileuszami miasta , Oddziału i PTTK.

W kalendarzach programowych, rokrocznie przewidziane jest kilkadziesiąt imprez oddziałowych a także imprez klubowych, m.in. cotygodniowe wycieczki krajoznawcze, przyrodnicze i tematyczne .Organizowane są konkursy i wystawy ,prezentujące osiągnięcia Oddziału w turystyce i krajoznawstwie.

Z okazji jubileuszu 90-lecia Oddziału w 2018 r. zamierzamy zorganizować kilka imprez, głównie sesję i sejmik krajoznawczy oraz przyrodniczy dla większego grona Gdynian. Wszystkie imprezy turystyczno-krajoznawcze w roku jubileuszowym będą promować miasto i Oddział.

Sejmik jubileuszowy „90 lat OM PTK - PTTK w Gdyni” odbył się w maju 2018 r.

"JANTAROWE SZLAKI" NR 302

Ten numer czasopisma krajoznawczego PTTK woj. pomorskiego poświęcony jest STULECIU odzyskania przez Polskę niepodległości po 123-letniej niewoli. W 2018 r. 90. rocznicę powołania obchodził także Oddział Morski PTK - PTTK w Gdyni.

Wstęp i zaproszenie do lektury tego wydawnictwa zamieszczono poniżej. Czasopismo można nabyć w Oddziale Gdańskim PTTK ul. Długa 45 w Gdańsku.

Rok 2018 to bardzo ważna data dla Polski. W tym roku obchodzimy jubileusz stulecia odzyskania Niepodległości przez nasz kraj. Nasze Towarzystwo włączyło się do obchodów święta państwowego z akcją „Na szlakach Niepodległości”. Oddziały i kluby turystyczne PTTK świętują stulecie polskiej państwowości na turystycznych szlakach oraz sesjach krajoznawczych. W tym roku PTTK i bratnie Towarzystwa także mają  swoje jubileusze. Najstarsze Towarzystwo – PTTK, nawiązujące do powołanego w 1873 r. Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego z 1906 r.,  protoplastów PTTK,  osiągnęło już 145 lat. W Pomorskiem najdłuższy staż w PTK - PTTK ma Oddział Morski, w Gdyni, powołany 3 maja1928 r., zaledwie 2 lata po tym jak Gdynia stała się miastem. W 2018 r. Oddział Morski PTTK  w Gdyni obchodzi swoje 90-lecie. Tyle samo lat ma Liga Ochrony Przyrody powołana w 1928 r. Starsze o 10 lat jest Polskie Towarzystwo Geograficzne, powołane 27 stycznia 1918 r. Wymienione ogólnopolskie Towarzystwa współpracują ze sobą  przy organizacji wspólnych  sesji i sejmików krajoznawczych a od 2011 r. sejmików z cyklu ogólnopolskiego PTTK „Mijające krajobrazy Polski”.Najbliższy, IX Pomorski Sejmik Krajoznawczy „Metropolia Trójmiejska” odbył się 29 – 30 września 2018 r. w Instytucie Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego w Gdyni.

            Znamiennym przykładem współpracy Uniwersytetu Gdańskiego i PTTK jest obecne wydawnictwo „Jantarowe Szlaki” nr 302. Naukowcy z Instytutu Geografii UG podzielili się swoją wiedzą o regionie pomorskim. Są autorami kilku referatów, poświęconych Gdyni. Chcemy podziękować prof. dr hab. Tadeuszowi Palmowskiemu, kierownikowi Katedry Geografii Rozwoju Regionalnego Instytutu Geografii, Wydziału Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego za wsparcie naszych działań przy redagowaniu czasopisma. Prof. T. Palmowski przyjął na siebie także rolę kierownika sesji naukowej w sejmiku krajoznawczym „Metropolia Trójmiejska”.

            Dziękujemy wszystkim autorom referatów w bieżącym numerze „Jantarowe Szlaki”. Mamy nadzieję, że jest szansa na utrzymanie pomorskiego wydawnictwa krajoznawczego jakim są „Jantarowe Szlaki”. Cieszy nas fakt, że nie brakuje chętnych autorów , naukowców i krajoznawców, którzy społecznie dzielą się swoją wiedzą i dbają o utrzymanie naszego czasopisma na rynku pomorskim. Występujemy z apelem do Drogich Czytelników o wsparcie naszych działań przy wydawaniu czasopisma krajoznawczego. Liczymy zwłaszcza na prenumerowanie „Jantarowych Szlaków” przez Oddziały PTTK i osoby prywatne. Tylko wspólnie możemy przedłużyć dalsze wydawanie czasopisma pomorskiego PTTK, ukazującego się od 1957 r.

            Podziękowania należą się Drukarni „ARTIKOM”.